Het Paretoprincipe, in de volksmond ook wel de 80-20-regel genoemd, is een economische regel die opgesteld werd door Vilfredo Pareto in 1906. Hij stelde vast dat 80% van de bezittingen in Italië in handen was van 20% van de Italiaanse bevolking.

Deze regel is door Joseph Juran veralgemeend, en hij ontdekte dat de 80-20-verhouding op heel veel aspecten toepasbaar is. De veralgemeende regel beschrijft dat 80% van de uitkomsten verklaard kan worden door 20% van de oorzaken. Zo kan in een schoolklas 20% van de kinderen 80% van het lawaai veroorzaken, terwijl in de chemische industrie 20% van de processen 80% van de uitstoot veroorzaakt. Door dit te weten kan men de efficiëntie van de probleemaanpak verhogen, door zich meteen op die 20% te richten. Dit principe werd door Shainin en Keki Bhote verder uitgewerkt en toegepast: door zich te richten op de variabele die de grootste invloed heeft, kan men een probleem efficiënt aanpakken.

De Pareto-analyse is een belangrijk instrument en wordt veelvuldig bij Lean Six Sigma gebruikt. De Pareto-diagram heeft als doel het inzichtelijk maken van het relatief belang van de verschillende onderdelen en te bepalen welke onderdelen het meest significant zijn. Een Pareto-analyse kan overigens niet alleen bij Lean Six Sigma worden toegepast, maar eigenlijk overal als het gaat om het nader onderzoeken van gegevens met betrekking tot problemen rangschikken.

Eerst wordt inzichtelijk gemaakt door welke elementen de machine-uitval wordt veroorzaakt. Vervolgens kan het tijdverlies in een percentage worden uitgedrukt en cumulatief in een grafiek worden weergegeven. Uit het voorbeeld is duidelijk te zien dat er drie oorzaken zijn die voor meer dan 80% het tijdsverlies c.q. de stilstand van de machine zorgen. Grafisch gezien is dat goed te zien.

Op grond van de Pareto-analyse kan een nadere analyse worden gemaakt van bijvoorbeeld een defect vormdeel. Waarom zijn er problemen met dit bepaalde machineonderdeel. Het maken van een nadere analyse kan worden gezet in een oorzaak- en gevolgdiagram en wordt meestal weergegeven in een visgraatdiagram (bedacht door Ishikawa), ook een onderdeel van Lean Six Sigma.